Yazımızın 2. bölümünde “Tasarım Süreçlerinin Otomatikleştirilmesi ve Hızlandırılması” konusundan bahsetmiştik. Bu makalede de Parametrik standart parçalardan oluşan elektronik 3B CAD Kataloğu uygulamalarından ve Endüstri 4.0 ile bu uygulamaların bir ötesinden bahsedeceğiz.
Mevcut durumda yaygın olarak Standart parça üreticilerinin kalıp, aparat v.b. özel makine tasarımı yapan firmalara (müşterilerine) dağıtmış olduğu kitapçık halinde basılı kataloglar bulunmaktadır. Bazı firmalar katalog ile birlikte CD’de vermektedir. CD içerisinde standart parçaların sipariş kodu ile isimlendirilmiş .STP dosya uzantılı 3D katı modelleri bulunmaktadır. Bu katalogların içerisinde çeşit çeşit standart parça ve tipleri bulunmaktadır. Tasarımcı kalıpta kullanması gereken standart parçayı bu kataloglardan seçmektedir. Yaklaşık 500 sayfa olan bir katalogdan tasarıma uygun standart parçayı bulmak ve sonrasında CD içerisinden sipariş koduna göre standart parçayı tasarıma yüklemek büyük vakit kayıplarına sebep olmaktadır.
Ayrıca kataloglar ile birlikte dağıtılan CD ‘ler piyasaya yayıldığında firma için ‘güncellik’ sorununu da beraberinde getirmektedir. Standart parça üreticisi firma kataloğunu güncellediğinde (yeni bir parça eklendiğinde veya mevcut standart parçadaki yanlış sipariş kodu, ölçü gibi değerleri düzenlediğinde) daha önce CD ile dağıtmış olduğu katı modeller ve baskı kataloglar güncelliğini yitirmektedir. Daha önce piyasaya dağıtılmış olan CD’lerin ve baskı katalogların toplanması ve/veya değişen katalog sayfalarının ve step dataların her müşteriye bildirilmesi mümkün olmadığı için tasarımda güncel olmayan parçaların kullanılması hata yapma payını yükseltmektedir. Tasarım için en önemli husus, en güncel katalog ve en güncel katı model üzerinde çalışmaktır.
Tasarım yapan firmanın sürekli katalog güncellemelerini takip etmesi gerekmekte veya üretici firmaların tek tek tasarım firmalarına güncelleme detaylarını vermesi gerekmektedir. Firmalar, katalog ve CD verdikleri müşterilerinin listesini tutmakta fakat bu listenin doğruluğunu kontrol edememekte ve bilememektedir. Çünkü CD ve baskı kataloğun pdf dosyası çoğaltılarak yayılabilmektedir.
Oysa Kalıp, Aparat v.b. makineler %30-40 oranında piyasadan ürün kodu ile satın alınan standart malzemelerden oluşmaktadır. Bu özel makinelerin tasarım aşamasında kullanılacak standart malzemelerin, firma bünyesinde oluşturulmuş “Standart malzeme kataloğu” vasıtasıyla veya internetten temin edilerek tasarımda kullanmaları da mümkündür ve uygulamaları hızlıca yaygınlaşmaktadır.
Hangi ürünün kullanılacağına Tasarım uzmanı karar vermektedir. Satın alma birimince aynı ürün kodu ile fiyat araştırması yapılmaktadır. Üretici firmalarla görüşülmekte ve firma satın alma politikaları doğrultusunda alım gerçekleştirilmektedir.
Yapılan anketlerde, tasarıma yerleştirilen standart malzemelerin %86’sının siparişe dönüştüğü belirlenmiştir.
O halde üreticilerin müşterilerinin tasarım aşamasından itibaren ürünlerinin takibi yapmaları gerekmektedir. Artık günümüzde bilişim ve bulut teknolojileri ile bu mümkündür ve örnek çalışmalar bulunmaktadır. Her geçen gün artan rekabet ve ekonomik şartlar ana üreticiler ile tedarikçilerin şeffaf olarak bir takım üyesi gibi ortak çalışmasını zorunlu kılmaktadır. İletişim imkanları ve internet dünyası artık duvarları yıkmaktadır. Endüstri 4.0 ile de artık tasarımdan başlamak üzere satın alma ve temin süreçlerini kendi kendine yönetebilen “Akıllı sistemler” kullanılmaya başlanacaktır. Bu süreçte artık hızlı ve müşterisinin yanında olan işletmeler karlılık ve gelişimini sağlayacaktır.
Dünya çapında öncü olan ve sektörü yönlendiren firmalar elektronik kataloglarını internet üzerinden paylaşmaktadır. Rakip ve kopyacı firmalar bu CAD dataları indirerek kendi üretip satmaya başlamıştır. Bunun sonucunda kötü amaçlı kullanımlara karşı bir dizi önlem alınmış ve alınmaya devam etmektedir.
Örneğin; Sankyo firmasın data indirebilmek için detaylı şirket bilgilerinizle üye olarak kullanıcı kodu almanız gerekmektedir. Ayrıca üye olan kullanıcılar bir seferde en fazla 25 ürün CAD datası indirebilmektedir.
Bu CAD datalar ise makinenin tasarımı için yeterli ve uygun olup Standart parçanın üretilmesi için yeterli değildir. Hatta bizzat CAD modellerle ürünün kötü niyetle kopyasının üretilmemesi için tasarımda bir dizi farklı önlemler alınmaya başlanılmıştır.
Diğer ve en akılcı yöntem ise standart parça üreticilerin kopyacılıktan çıkıp müşterilerine kendi ürünlerinin özgün tasarımlarını kendilerinin sunmasıdır.
“Müşteriye Özel, Akıllı” uygulamaları geliştirmeleri gerekmektedir.
Ülkemizin standart kalıp elemanları üreticilerinden biri olan Standart Kalıp firmasının talebi ile, Mubitek firmasının tasarım Ar-Ge bilgi birikimi ve mevcut teknolojik imkanlar çerçevesinde en üst seviye ekonomik çözümler oluşturmak için yaklaşık bir yıllık bir ekip çalışması yürütülmüş ve Standart Kalıp DIAS Parametrik 3B CAD Kataloğunu oluşturulmuştur.
Bu şartlar atında artık yerli Standart malzeme üreticileri de kendi elektronik 3D ürün kataloglarını oluşturmak zorundadır. Özellikle tüm internet ve bulut teknolojilerinin sunduğu imkanları kullanarak müşterilerinin yanında kendi özgün ürün tasarımları ve müşteri bazlı uygulamalar ile olmalıdır. Teknolojik gelişimle oluşan bu ihtiyaçlar karşılanması için ülkemizde de örnek çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Öncelikle ana kalıp üreticileri kendi standart malzeme kataloglarını oluşturmaktadır.
AKTAP (Akıllı Tasarım Programı) ile tasarlanmış parametrik standart parçalardan oluşan CAD Katalog, üretici firmanın web sitelerinden indirilebilmekte veya CD ile dağıtıldığında internet bağlantısı sayesinde güncelleştirmeler otomatik olarak alınabilmektedir. Firma bu sayede ürünlerinin güncelliğini koruyabilmektedir. Şekil 7’de “AKTAP, Müşteriye Özel CAD Katalog” uygulaması görülmektedir.
AKTAP, CAD Katalog Çözümü, bulut bilişim imkanları ile sürekli olarak güncel veri alımı yapan masa üstü bir uygulamadır. Burada ki amaç masa üstü hız ve güvenli data ve internet ile müşterilere hizmet vermektir. Böylece parça üreticileri, onların ürünleri ve alıcıları arasında bir köprü görevi görmektedir.
AKTAP yazılımları 7/24 web üzerinden lisanslanabilmekte, online ve offline olarak kullanılabilmektedir. Online lisanslama ile insan faktörü aradan çıkarılmakta ve olası zaman kayıpları engellenmektedir. Lisans bilgileri anlık olarak üretici firma tarafından görülebilmektedir.
Kullanıcılar, AKTAP yazılımı ile CAD modellerine çok kısa zamanda ulaşabilmektedir. Tasarımda kullanılan ürünlerin bilgileri web servis sayesinde alınarak, AKTAP yazılımının sahibi olan üretici firmaya belli aralıklarla istatistiki rapor olarak sunulmaktadır.
Tasarım firmaları tarafından kullanılacak ve dizaynın önemli aşamalarında zamandan tasarruf ederek kar edilmektedir.
AKTAP sayesinde mekanik mühendisliğinde, otomotiv ve inşaat sektöründe yer alan mühendis ve tasarımcılara, katalogda bulunan binlerce parçaya akıllı seçim menüleri ile doğrudan ulaşım imkanı sağlanmaktadır. Ayrıca o ürüne ait olan detay 2D teknik bilgilerde tek butonla ulaşılmaktadır.
Ürün yerli CAD programı ÇİZEN tabanlı olduğundan Standart kalıp elemanlarının 3D modeli açmak ve bakmak için kendi CAD programı görüntüleyicisi program içinde mevcuttur. Tasarımcı istediği dataya ulaştığında bunun .STEP olarak dışa aktararak istediği CAD yazılımında ve miktarda kullanabilmektedir.
